W latach 2007-2013 jednym z głównych działań, na które były przeznaczone fundusze europejskie, było wparcia na eksport, a konkretnie na rozpoczęcie działalności eksportowej przez mikro, małe i średnie firmy, czyli przedsiębiorstwa z sektora MŚP. Paszport do eksportu był realizowany w ramach działania 6.1 Paszport do eksportu. Było to jedno z działań Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013, czyli PO IG 2007-2103. Szeroki zakres możliwych wydatków, które mogły liczyć na dofinansowanie, powodowało, że firma miała możliwość elastycznego dopasowania planu zdobycia klientów na rynkach zagranicznych, pod swoje potrzeby i oczekiwania. Otrzymane dotacje pochodzące z budżetu programu w ramach działania 6.1 Paszport do eksportu, mogły być przeznaczone w tym okresie na różne przedsięwzięcia mające na celu rozpoczęcie eksportu. Natomiast wdrażanie eksportu miało odbywać się według opracowanego wcześniej Planu Rozwoju Eksportu. Miał on zawierać działania, stanowiące wydatki kwalifikowane projektu.
Do roku 2012 przedsiębiorca musiał najpierw ubiegać się o dofinansowanie usługi doradczej polegającej na przygotowaniu Planu Rozwoju Eksportu. Po jego zaakceptowaniu mógł starać się o dofinansowanie na jego wdrożenie. W 2012 roku nastąpiło ułatwienie. Przedsiębiorca najpierw może opracować Plan Rozwoju Eksportu, a następnie złożyć wniosek o fundusze, w tym o zwrot części kosztów na opracowanie Planu Rozwoju Eksportu. Przy czym PRE nie mógł być opracowany później niż 12 miesięcy przed złożeniem wniosku o wsparcie.
Paszport do eksportu – duże możliwości
Szczegółowe wydatki, wraz z krótkim omówieniem, związane z działaniem 6.1 Paszport do eksportu, o które mogli wnioskować przedsiębiorcy w latach 2007-2013:
- Udział w zagranicznych imprezach targowo-wystawienniczych w charakterze wystawcy. Można było otrzymać wsparcie na całość działań związanych z organizacją i wzięciem udziału w tego typu wydarzeniach. Począwszy od opłaty za stoisko, poprzez wszelkie niezbędne wydatki związane np. z ubezpieczeniem, aż po podróż służbową dla trzech osób.
- Organizacja i udział w misjach gospodarczych za granicą. Można było otrzymać wsparcie na zlecenie organizacji i przeprowadzenie misji gospodarczej na planowanych rynkach zagranicznych. Jest to niezbędne ze względu na konieczność nawiązywania współpracy z potencjalnymi pośrednikami i przedstawicielami oraz poznanie nowego rynku będąc na miejscu.
- Wyszukiwanie i dobór partnerów na rynkach docelowych. Zwrot kosztów związanych z zakupem baz danych czy podróbami służbowymi celem nawiązywania współpracy i nowych relacji biznesowych na wybranych rynkach zagranicznych.
- Uzyskanie niezbędnych dokumentów uprawniających do wprowadzenia produktów lub usług przedsiębiorcy na wybrane rynki docelowe. Zlecenie usług doradczych na i koszty związane z uzyskaniem wymaganych certyfikatów i innych tego typu dokumentów.
- Doradztwo w zakresie strategii finansowania przedsięwzięć eksportowych i działalności eksportowej. Dotacją mogły być objęte koszty opracowania strategii finansowej dla planowanego przedsięwzięcia, co jest ważne z punktu widzenia jego powodzenia. Wskazanie źródeł finansowania jest jednym z kluczowych elementów powodzenia inwestycji.
- Doradztwo w zakresie opracowania koncepcji wizerunku przedsiębiorcy na wybranych rynkach docelowych. Finansowanie kosztów opracowania strategii dla wzorów dla nowego produktu. Możliwość dzięki temu zlecenia tych usług firmie doradczej, która specjalizuje się we wspomnianym zakresie.
- Działania promocyjne i informacyjne. Ale tylko te, które będą oznaczane informacją o uzyskaniu wsparcia z Unii Europejskiej. Wymagane jest, aby dokumenty i materiały promocyjne były właściwie oznaczane logiem programu. Inne wytyczne podaje podaje właściwa dyrektywa.
- Udział w międzynarodowych imprezach targowo-wystawienniczych odbywających się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w charakterze wystawcy. Pozycja dodana od 2013 r. pozwalającą się wystawić na targach w Polsce ale tylko na tych o znaczeniu międzynarodowym. Wcześniej nie było takiej możliwości.
- Organizacja misji gospodarczych przedsiębiorców zagranicznych u przedsiębiorcy. Pozycja dodana od 2013 r. pozwalającą zaprosić przedstawicieli kilku firm do siebie do firmy. Program pokrywał koszty ich przylotu oraz pobytu w Polsce.
- Otwarcie odrębnego rachunku bankowego na rzecz realizacji projektu.
- Obsługę instrumentów, które mają zabezpieczyć realizację projektu, określone w umowie o dofinansowanie.
- Skorzystanie z usług doradczych w zakresie przygotowania Planu Rozwoju Eksportu.
Pomoc uzyskiwana w działaniu 6.1 Paszport do eksportu miała charakter de minimis i polegała na zwrocie części poniesionych przez przedsiębiorcę wydatków kwalifikowanych przy wdrażaniu Planu Rozwoju Eksportu.
Odnośnie przygotowania Planu Rozwoju Eksportu to wydatek związany z zakupem tej usługi doradczej mógł być refundowany do kwoty maksymalnie 10 000 PLN. Jednocześnie kwota dofinansowania nie mogła przekraczać 80 % wydatków poniesionych na taką usługę doradczą. Ponadto był to jedyny wydatek, który mógł być dofinansowany także wówczas, gdy był poniesiony przez przedsiębiorcę przed złożeniem wniosku.
W zakresie wydatków 1-11 to od 2013 roku maksymalna możliwa do uzyskania kwota refundacji wynosiła 400 000 PLN i nie mogła przekroczyć 75% wydatków kwalifikowanych do objęcia wsparciem przy wdrażaniu Planu Rozwoju Eksportu. Do roku 2012 maksymalna kwota wynosiła 200 000 PLN i mogła stanowić nie więcej niż 50% wydatków kwalifikowanych. Zmiana zatem była znaczna i bardziej atrakcyjna w programie.
Aby skorzystać z możliwości ubiegania się o dofinansowanie w ramach działania 6.1 Paszport do eksportu PO IG, każdy przedsiębiorca musiał spełnić kryteria formalne:
- firma musiała kwalifikować się, jako przedsiębiorstwo z sektora MŚP, czyli do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw;
- miejscem prowadzenia działalności oraz lokalizacji siedziby jest teren Rzeczpospolitej Polskiej;
- nie był objęty wykluczeniem ze starania się o wsparcie z funduszy unijnych na podstawie ustawy o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości;
- działalność gospodarcza nie obejmuje takich sektorów, jak: górnictwo węgla, łowiectwo i leśnictwo, rolnictwo, rybołówstwo, i akwakultury;
- w poprzednim roku obrotowym udział eksportu w całkowitej sprzedaży nie większy niż 30%;
- dysponują opracowanym planem rozwoju eksportu który został przygotowany nie wcześniej niż 12 miesięcy przed składaniem wniosku lub powstał w dawniejszym czasie, ale został pozytywnie oceniony i zaakceptowany we wcześniejszym naborze, choć wniosek nie otrzymał z jakichś względów dofinansowania;
- nie skorzystał z pomocy na rozwój eksportu w ramach działania 6.1 Paszport do eksportu już wcześniej, ponieważ w okresie 2007-2013 dany przedsiębiorca mógł otrzymać na te cel tylko jednokrotne dofinansowanie;
- pula uzyskanej pomocy tzw. de minimis, w minionych trzech latach kalendarzowych, nie przekroczyła kwoty w wysokości 200 000 euro.
Paszport do eksportu, jako działanie 6.1 programu PO IG 2007-2013 umożliwił zrealizowanie planów eksportowych wielu przedsiębiorcom z sektora MŚP. W latach 2014-2020 również eksport będzie jednym z kluczowych obszarów dofinansowania ze środków Unii Europejskiej. Zmieni się jedynie to, że zamiast o Paszporcie do eksportu będzie operować się terminem „Internacjonalizacja„. Nie zmieni się jednak to, że będzie możliwość uzyskania dofinansowania na planowane działania w eksporcie.