Dziś prezentujemy trochę teorii o eksporcie. Jak wiadomo, eksport polega na sprzedaży produktów i/lub usług wytwarzanych na danym rynku nabywcom na rynkach zagranicznych. Realizacja tego celu może przybierać różne formy. Ogólnie eksport można podzielić na trzy grupy: eksport bezpośredni, pośredni i kooperacyjny.
Dzisiejszy wpis w dużym stopniu położy nacisk na eksport kooperacyjny, jednak wcześniej nastąpi odniesienie do dwóch pierwszych rodzajów eksportu wyszczególnionych powyżej. Pozwoli to w większym stopniu zaprezentować pewne podobieństwa oraz różnice.
Eksport bezpośredni
W tej formie ekspansji na rynki zagraniczne firma nie tylko wytwarza w swoim kraju produkt eksportowy, ale także samodzielnie zajmuje się wszystkimi sprawami organizacyjno-technicznymi związanymi z eksportem oraz prowadzi relacje z nabywcami jej asortymentu na rynkach zagranicznych. Takie podejście wymaga utworzenia w przedsiębiorstwie wyspecjalizowanej komórki w zakresie działań eksportowych, gdyż wszystkie obowiązki spoczywają na barkach jednego przedsiębiorcy. Do tych działań należą np. badanie i typowanie rynków docelowych, pozyskiwanie klientów czy wysyłka towarów.
Eksport pośredni
W tym typie sprzedaży dane przedsiębiorstwo wytwarza w swoim kraju produkt eksportowy, ale jego sprzedażą zajmuje się dystrybutor krajowy. To pośrednik zajmuje się kwestiami organizacyjno-technicznymi oraz ponosi koszty i ryzyko. Przykładem pośrednika może być np. dystrybutor na rynku niemieckim mający na nim wyłączność. Z jednej strony przedsiębiorstwo nie musi zajmować się sprawami związanymi z organizacją i przebiegiem procesu eksportu, ale z drugiej strony nie kształtuje polityki eksportowej samodzielnie w pełnym zakresie, właśnie ze względu na obecność pośrednika.
Eksport kooperacyjny
Grupa kilku firm wytwarzających produkty na eksport zawiązuje na drodze współpracy podmiot, który prowadzi kwestie związane z działalnością eksportową. Zasadniczą różnicą między eksportem kooperacyjnym a pośrednim jest to, że w wypadku tego drugiego podmiotem zajmującym się sprawami eksportowymi był podmiot niezależny od producenta, natomiast w wypadku eksportu kooperacyjnego kwestie eksportowe rozwiązuje podmiot zależny od zrzeszonych w kooperacji producentów (5-8 eksporterów). Sama kooperacja może przybierać różne formy i zakres działań, w zależności od ustaleń firm biorących udział w kooperacji.
Ponadto należy zauważyć duże zalety charakteryzujące eksport kooperacyjny. Do najistotniejszych z nich można zaliczyć:
- podział ryzyka i kosztów na wszystkie firmy działające w kooperacji;
- prostszy dostęp do rynków zagranicznych, nowoczesnych technologii, udziału w przetargach;
- możliwość większych korzyści dzięki połączeniu wspólnych umiejętności, doświadczenia, mocnych stron oraz zdolności produkcyjnych.
Te zalety umożliwiają wielu MŚP przełamać barierę wejścia na rynki zagraniczne, czego nie uczyniłyby w pojedynkę.
Pomimo znacznych korzyści ta forma eksportu nie jest pozbawiona wad. Do kluczowych należy zaliczyć:
- trudności działania w kooperacji wynikające z konfliktu interesów i nieporozumień;
- jedynie częściowe kształtowanie polityki eksportowej.
W obliczu potencjalnych korzyści warto poszukać możliwości eksportu kooperacyjnego. Każde rozwiązanie posiada minusy, ale te wydają się możliwe do zaakceptowania, a ewentualne problemy we współpracy do rozwiązania.
Eksport kooperacyjny – czy warto?
Eksport w kooperacji to bardzo interesująca forma prowadzenia eksportu, która z jednej strony w znacznym stopniu obniża ryzyko i koszty, a z drugiej pozwala na czerpanie korzyści z eksportu, wzmacnianych dodatkowo poprzez efekt synergii, dzięki współpracy z innymi przedsiębiorstwami.