Wiele firm funkcjonujących na rynku krajowym na pewnym etapie rozwoju zaczyna zastanawiać się nad rozszerzeniem zasięgu swojej marki o nowe rynki. Dotyczy to zwłaszcza przedsiębiorstw produkcyjnych, ale także i usługodawców. Największą wątpliwość stanowi zagadnienie, jak skutecznie wejść na nowe rynki bez ponoszenia zbytecznych inwestycji. W przypadku polskich przedsiębiorstw najczęściej obierane są dwa kierunki:
- zachodni, gdzie niestety należy liczyć się z kosztami promocji,
- wschodni, gdzie bez posiadanych kontaktów biznesowych trudno będzie się wypromować.
Nieważne jaki kierunek wybierzemy, działania eksportowe będą dla nas kosztowe. Zakładamy jednak, że się zwrócą. I aby tak się stało, należy wszystko dokładnie przemyśleć. Pierwszą ważną rzeczą, nad którą warto się zastanowić, jest strategia eksportowa przedsiębiorstwa. Na czym ona polega? Otóż we wszystkich programach eksportowych firma powinna udowodnić, iż posiada racjonalny pomysł na promocję swojej oferty na rynkach międzynarodowych. W dokumentacji projektowej występują pojęcia: strategia eksportowa, plan działalności międzynarodowej, model biznesowy itp. Wszystkie te dokumenty dotyczą tak naprawdę opisania w sposób sformalizowany planów firmy wraz z opisem rynków eksportowych, zagrożeń, barier, działań promocyjnych itp. Rzetelne przygotowanie takiego dokumentu jest kluczowym działaniem firmy, jeśli planuje ona eksport na nowe rynki bądź umocnienie pozycji na aktualnych rynkach zagranicznych.
Jak uniknąć ponoszenia ryzyka w zakresie promocji marki oraz zminimalizować koszty promocji? Najpopularniejszym sposobem jest skorzystanie ze środków Unii Europejskiej. Mając opracowany plan eksportu możemy przystąpić od wyszukania właściwego programu eksportowego. Do wyboru mamy zarówno programy ogólnopolskie, jak i regionalne z podziałem na województwa.
Regionalne programy dotyczą:
– warmińsko-mazurskiego, działanie 1.3 Przedsiębiorczość (Wsparcie przedsiębiorczości), Poddziałanie 1.3.5 Usługi dla MŚP;
– dolnośląskiego, działanie 1.4 Internacjonalizacja przedsiębiorstw;
– kujawsko-pomorskiego, Działanie 1.5 Opracowywanie i wdrażanie nowych modeli biznesowych dla MŚP, Poddziałanie 1.5.3 Wsparcie procesu umiędzynarodowienia przedsiębiorstw;
– małopolskiego, działanie 3.3 Umiędzynarodowienie małopolskiej gospodarki, Poddziałanie 3.3.2 Aktywność międzynarodowa małopolskich MŚP;
– mazowieckiego, działanie 3.2 Internacjonalizacja MŚP, Poddziałanie 3.2.2 Internacjonalizacja przedsiębiorstw;
– opolskiego, działania 2.4 Współpraca gospodarcza i promocji;
– podkarpackiego, brak programów regionalnego;
– pomorskiego, działanie 2.3. Aktywność eksportowa;
– zachodniopomorskiego, działanie 1.15 Wsparcie kooperacji przedsiębiorstw;
– lubelskiego, działanie 3.6 Marketing gospodarczy;
– lubuskiego, działanie 1.4 Promocja regionu i umiędzynarodowienie sektora MŚP, Poddziałanie 1.4.1 Promocja regionu i umiędzynarodowienie sektora MŚP;
– świętokrzyskiego, brak programów eksportowych dla firm na lata 2014-2020 r;
– śląskiego, brak programów eksportowych dla firm na lata 2014-2020 r;
– wielkopolskiego, Poddziałanie 1.4.1 Kompleksowe wsparcie rozwoju działalności przedsiębiorstw na rynkach zagranicznych dla przedsiębiorstw posiadających plan rozwoju eksportu;
– łódzkiego, działanie II.2 Internacjonalizacja przedsiębiorstw, Poddziałanie II.2.1 Modele biznesowe MŚP;
– podlaskiego, brak programów eksportowych dla firm na lata 2014-2020 r.
Programy ogólnopolskie:
– Program Operacyjny Inteligentny Rozwój, Poddziałanie 3.3.3 Wsparcie MŚP w promocji marek produktowych – Go to Brand.
– Program Operacyjny Polska Wschodnia, Działanie 1.2 Internacjonalizacja MŚP. Program dotyczy tylko województw: podlaskie, świętokrzyskie, podkarpackie, lubelskie, warmińsko-mazurskie.
W bieżącym roku odbyło się kilka naborów do programów ogólnopolskich i regionalnych wspierających eksport. Wszelkie programy unijne wspierają działania promocyjne (udział w targach, wytworzenie materiałów promocyjnych, misje handlowe), zakup usług doradczych oraz usługi dodatkowe, które mogą być potrzebne firmie w przypadku rozpoczęcia eksportu (np. tłumaczenie strony internetowej, zakup licencji itp.). W przyszłym roku planowane są kolejne nabory, natomiast niektóre programy będą kończyć swoje działania z powodu wyczerpania alokacji.
Jak skorzystać ze środków europejskich na eksport? Bardzo prosto: należy złożyć komplet dokumentów w wersji elektronicznej w wyznaczonym terminie naboru. Oprócz wniosku wypełnionego online należy dołączyć niezbędne załączniki np. oświadczenia o niezaleganiu z podatkami, analizy finansowe, tabele dotyczące kalkulacji kosztów projektu itp. Wypełnienie wniosku wraz z dokumentacją zajmuje doświadczonemu specjaliście około tygodnia przy założeniu, że wcześniej rzetelnie została przygotowana strategia.
We wniosku o dofinansowanie wpisuje się najważniejsze informacje zarówno o przedsiębiorstwie, ofercie, produktach, jak i o nowych rynkach eksportowych oraz planowanych działaniach. Wszystkie informacje muszą być realne i mierzalne. Na przykład należy przedstawić projekcję sprzedaży wraz z metodologią jej wyliczenia. Innymi słowy, trzeba pokazać, jak przewidujemy wzrost sprzedaży oraz w oparciu o co tworzymy taką predykcję.
W niektórych województwach bardzo ważną kwestią w momencie składania wniosku jest posiadanie podpisu elektronicznego! Warto przed przystąpieniem do projektu sprawdzić, czy będzie on potrzebny do podpisania dokumentacji projektowej.
Po złożeniu dokumentów czeka się na wyniki oceny formalnej oraz merytorycznej. Proces oceny trwa kilka miesięcy, warto więc wliczyć ten czas w działania projektowe. Oznacza to, iż jeśli nabór zakończy się w marcu 2018, to wyników należy oczekiwać w okolicy września lub października. Nie należy zatem planować udziału przedsiębiorstwa w targach odbywających się w pierwszym półroczu, ponieważ w przypadku nieuzyskania dofinansowania firma będzie musiała samodzielnie sfinansować ten koszt.
Kluczem do sukcesu jest należyte przygotowanie oraz zaplanowanie poszczególnych etapów związanych z wnioskowanym projektem.
Własna inwestycja
Czasami jest tak, że nie warto ubiegać się o dotacje. Jeżeli wystawiamy się raz, dwa razy do roku na targach polskich lub jednych zagranicznych, to nie warto ubiegać się o dotacje. Koszt jaki trzeba ponieść związany z przygotowaniami projektu, rozliczaniem czy też późniejszymi zobowiązaniami czasami przekraczają koszty dotacji, którą otrzymamy. Warto to wziąć pod uwagę. W programach eksportowych dostajemy dotację, aby pomogła nam zaryzykować i zadziałać z większym rozmachem. Czasem jednak nie warto jeżeli nie planujemy rozwijać działalności eksportowej.